درباره آدامس
آدامْس نوعی جویدنیِ مصنوعی است که برای تازه کردن دهان یا بوبَری یا سرگرمی و مزیدن بهکار میرود.
در قدیم به گونهای آدامسِ رایج در ایران سَقِّز گفته میشد. نام آدامس تلفظ فارسیشدۀ نام مارک آدمز (Adams) است که برروی سقّزهای وارداتیِ اولیه به ایران دیده میشد این آدامسها توسط توماس آدامز آمریکایی تولید شدهبود که از نخستین سازندگان آدامسها بهشکل امروزی بود. وی آدامس تولیدیِ خود را سقّزِ جویدنیِ نیویورکیِ آدمز (بهانگلیسی: Adams New York Chewing Gum) نام گذاشت
پیشینهٔ آدامسهای امروزی به دهۀ ۱۸۶۰ میلادی بازمیگردد؛ هنگامی که مادهای به نام چیکله (chicle) تولید شد
در قدیم صمغ بهدستآمده از قطران پوست درختِ غان را میجویدهاند. پارافین هم یک پایۀ آدامس رایجِ دیگر بود، گرچه نمیتوان آن را تا زمانی که در دهان گرم و مرطوب شود، جوید مواد تشکیلدهندۀ آدامس عبارتند از
- پایۀ آدامس (۳۰٪)
- شیرینکنندهها (۵۹٪)
- شیرینکنندههای قوی (۰٫۵٪)
- نرمکنندهها (۲٪)
- شیرۀ ذرت (۱۰٪)
- طعمدهندهها (۴٪)
- اجزاء فعال (۵٪)
- رنگهای غذایی و رنگهای خوراکی
فواید جویدن آدامس برای سلامتی:
۱-کمک به تمرکز و بهبود حافظه. عمل جویدن باعث تحریک هیپوتالاموس مغز و ترشح هورمونی میگردد که انسان را گوش بزنگ، هوشیار و متمرکز نگه میدارد.
۲-کاهش گرفتگی گوش ها ناشی از تغییرات فشار هوا حین پرواز با هواپیما.
۳-افزایش بزاق دهان تا ۱۰ برابر. بزاق دهان حاوی یونهای کربنات هیدرون است که نوعی قلیای ضعیف محسوب شده و موجب خنثی شدن اسیدهای پلاک در دهان میگردد. همچنین بزاق حاوی مواد معدنی نظیر کلسیم، فسفات و فلوراید است (مواد تشکیل دهنده مینای دندان) که در ترمیم زود هنگام پوسیدگی ها و افزایش استحکام مینای دندان ها موثر میباشد. آنزیم آمیلاز موجود در بزاق نیزهضم کربوهیدرات ها را سرعت میبخشد. بنابراین افزایش ترشح بزاق موجب محافظت از دندانها در برابر پوسیدگی (تا ۴۰ درصد)، تسهیل عمل هضم کربوهیدراتها و جلوگیری از خشکی دهان میگردد. افزایش بزاق با خنثی سازی اسید معده، سوزش سردل را نیز کاهش میدهد.
۴-رفع بوی بد دهان و خوشبو کردن تنفس.
نکته:جویدن طولانی مدت و با شدت آدامس میتواند به مفصل گیجگاهی فکی آسیب رسانده و یا پرکردگی های دندانها را از جای خود خارج سازد.
نکته:افرادی که از درد مفصل گیجگاهی فکی رنج میبرند نبایستی آدامس بجوند.
نکته:برای پر کردن موقت درزها و شکافها و یا محکم کردن موقت شیشه لق پنجره ها نیز میتوان از آدامس استفاده کرد.
مواد تشکیل دهنده آدامس:
پایه و اساس آدامس(۳۰%): بخشی از آدامس است که هنگام جویدن حل نمی گردد. صمغ های طبیعی(chicle-mastic-spruce-balata)، لاتکس ها(leche-jelutong-nispero)، پلاستیک ها (پلی اتیلن، پلی وینیل استات، استئاریک اسید)، پارافین جامد و یا موم زنبور عسل.
شیرین کننده ها(۵۹%): شکر و دکستروز در آدامسهای معمولی و در آدامس های بدون قند سوربیتول(sorbitol)، زایلیتول(xylitol)، ایزومالت(isomalt)، مالتیدول(maltidol) مصرف میگردد که هم شیرین کننده هستند و هم حجم دهنده. شیرین کننده های قوی(۰٫۵%): نظیر آسپارتام (aspartame) و پتاسیم اسسولفام(acesulfame -k) که از قدرت شیرین کنندگی بسیار بالایی برخورد بوده و به عنوان طعم دهنده و افزایش ماندگاری طعم کلی به آدامس افزوده میگردند.
نرم کننده ها(۲%): گلیسیرین، لسیتین، سوربیتول مایع، شیره مالیتول که به آدامس بافت و نرمی میبخشند.